Asasina Eric Jean-Baptiste le 28 octòb 2022 ak tout gad kòli fè n panse ak kreyasyon Lotri Nasyonal. Avan tou, defun an te propriyetè yonn nan pigran Bank Bolèt nan peyi-a.
Kijan Lotri Nasyonal Ayisyen te kreye? Ki jan de moun kite anvizaje kreyasyon Lotri an Ayiti?
Poun reponn kesyon sayo n oblije al fouye sou entènèt. Se la n te jwenn yon ansyen papye jounal kite publiye an Anglè nan vil Pòtoprens yo te rele Haiti Sun. Fòk mwen di nou ke nan lane 50 jounal te publiye nan divès lang an Ayiti, menm an Panyòl. Sètadi, Ayisyen te konn li ak ekri nan kat lang: Kreyòl, Angle, Franse, Panyòl.
Apre n finn fouye, men sa n te jwenn:
Se an 1931, yon gwoup biznisman nan sektè prive Ayisyen-an te fonde sak rele jodi-a: Loterie de l'Etat Haitien.
Nou jwenn lis non moun nan sektè prive-a kite fonde Lotri Nasyonal nan peyi d Ayiti.
Edouward Estève, Raphael Brouard, Lyncie Denis, Louis Malval ak Moncey Gourgue.
Lotri Nasyonal te fè premye tiraj li le 5 mwa avril, nan lane 1931. Premye pri-a te 16 000 goud. Nan lane 1940, Lotri Nasyonal la tap dirije pa yon gwoup moun ki vinn shanje non l an sosyete anonim (Loterie Nationale S.A)
An 1942, prezidan Elie Lescot te transfere sosyete anonim lan bay leta Ayisyen. Depi lè sa-a, lotri-a vini ret sou kontwòl gouvènman Ayisyen-an. Jiska prezan yo di ke objektif kreyasyon lotri-a sete pour faire des heureux gagnants answit pou ede populasyon an soti nan zantrav.
Depi lane 1950-56 lotri a te kontinye fè tiraj shak mwa menm jan avan. Nou pat jwenn yon grenn sitwayen Ayisyen kap bay move opinyon sou lotri paske kòb benefis lotri-a ap sèvi pou ede peyi d Ayiti nan asistans sosyal. Anplis lotri-a sèvi tankou yon espwa pou sitwayen-an kapab reyalize rèv li nan gwolo.
Apre Mesye Mentor Laurent te demisyone, sete E. Elie O. Najac, asistan direktè lotri-a, kite vinn shèf responsab administrasyon nan Lotri Nasyonal Ayisyen. A pati de la, biznis lan pat piti zwit ankò. Lotri-a ap fonksyone koulye a sou yon pigwo leshèl. Premye pri-a kite kòmanse a 16 000 goud, vinn ogmante a 20 000, 22 000, jis li rive pita 50 000 goud.
Pita, dirijan lotri-a vinn monte gwolo a jis li rive sou 100 000 goud. Nan lane 1951, Loterie de l'Etat Haitien te fyè dèske l tap fonksyone depi ventan. Biznis la te tèlman bon, koulye-a dirijan yo ap panse fè tiraj de fwa pa mwa...
Dosye a pat ale pilwen ke sa. Men l kite anpil kesyonman:
Konbyen lajan lotri k depanse pou èd sosyal an Ayiti sou tout 92 ane Lotri Nasyonal-la ?
Nou kapab poze kesyon-an yon lòt jan:
Kisa Loterie Nationale reyalize sosyalman an Ayiti depi 92-an egzistans li ?
Veritas pour eMagazine
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire