Kijan ofisyèl Ayisyen yo pwal óganize biwo vót yo? Se kesyon sa-a ansyen jounal La Phalange te poze nan atik du 15 au 16 septanm 1957.
Daprè yon dekrè elektoral Consèy Gouvènman Militè peyi d Ayiti-a te publiye le 28 septanm 1957, majorite manm li te deside suprime tout vye fòmalite ki egziste pou elektè yo ta enskri avan yal vote.
M ap di nou, tout bon kondisyon te reyuni pou eleksyon-an te fèt.
Gen anpil moun ki konsidere dekrè sa-a tankou yon mwayen pou anpeshe kèk moun al vote. Consèy Gouvènman Militè-a pat kapab vinn ak yon bagay pozitif pou ranplase tout sa dekrè elektoral li publiye a ta detwi...
Kantite elektè ki te enskri davans te pèmèt gen yon nonm pwopósyonèl (balanse) byen detèmine pou shak biwo vót yo. Yo di koulye-a pap gen enskripsyon pou ajiste kantite gason ak fanm ki pwal vote. Nap mande kisa k pwal detèmine kantite de moun kap nan shak biwo vót yo?
Lojikman palan si ou ta renmen evite tonbe nan labitrè, gen yon sèl mwayen ou ta fè pou adopte ki kantite biwo vót w ap bezwen:
Si ou voye je w sou yon dokuman ofisyèl peyi d Ayiti: tankou bilten Biwo Estatistik Ayisyen publiye kap ba w konbyen moun, ki efektif populasyon an, fanm, gason, timoun, ki laj yo genyen. Ou kapab triye moun, a pati de 21 a 81 lane daj e menm plis. Si w al gade dènye rezilta resansman ki te fèt nan lane 1950.
Sa kapab sèvi kóm yon mwayen pratik pou ta itilize tout travay teknisyen Estatistik ak Biwo Resansman te reyalize deja dekwa pou Republik d Ayiti pat depanse pakèt lajan sayo pou anyen.
Bann teknisyen Ayisyen sayo tal etudye aletranje, yo te patisipe nan anpil konferans entènasyonal. Tout sa dwe fèt pou peyi-a pa wont, pou l demontre tout lót peyi yo, ke Ayiti ap avanse - teyorikman- peyi-a ta sou wout pou l pwodwi yon bonjan Enstitusyon Leta.
Tout travay sayo util nan plizyè fason. Yo kapab sèvi pou kishóy e menm lè ta gen eleksyon nan peyi-a, pagen anyen ki pi nómal, pi natirèl pou ta kapab utilize shif sou konbyen elektè ki genyen an Ayiti. Dosye-a kredib paske se yon Enstitusyon Leta ki te prepare l.
Daprè sa Bilten Biwo Ayisyen de Estatistik la te publiye an fevriye 1957, kantite, efektif elektè Ayisyen yo te 1 524 481. Shif la te baze sou resansman k fèt nan lane 1950. Jodi-a nou an 1957, sa fè sèt lane.
Si nou konsidere kantite plezi k genyen nan zafè kanpay elektoral an Ayiti. Yon moun kapab di lojikman ke majorite elektè yo, fanm kou gason, pwal vote.
Ann mete apa, yon ti gwoup ki kapab reprezante kèk sitwayen k pap al vote ditou. Kewefisyan ogmantasyon populasyon an depi sèt lane, depi 1950, li satisfè done Estatistik Enstitu-a te founi pou lane 1950.
Si resansman populasyon ki pwal vote-a te 1 524 481, ou kapab shwazi 1 500 elektè pou yon sèl biwo vót. Se sa dekrè elektoral la te founi.
1 017 biwo vót pou tout la repiblik e 1 017 pè sizo pou koupe zong nan dwèt ki pi piti-a, nan men dwat shak elektè.
Adaptation de Weiner Marthone
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire