Conferans Prezidan Jovenel Moïse.

Nan peyi Moun Fou sa-a ? Pran san w pou li transkripsyon
konferans prezidan Jovenel bay maten an...wa konprann
sa w konprann...

"(...)Mwen te di nou depi kanpay elektoral la, nou pa t vote m
pou m vinn goumen ak pèsonn. Nou te vote mwen pou m vinn
goumen kont yon sistèm. Paske nou te pale l. Lè m te pale
de soudevlòpman de mizè. Se sa l te ye. E gen de desizyon
ki pran ke nou pat konnen si yo te pran. Pa egzanmp,
desizyon ki pran poup koupe sèten kontra nan peyi a.

"Kontra. Tankou kontra kite konn fè zafè antretyen nan
santral elektrik leta yo. Se yon kontra ki siyen kote leta
ayisyen te rive peye prè de 107 milyon dola, de 2008 jiska
moman ke m te koupe l la.

"Men lè mwen te pran desizyon sa-a, gen anpil moun ki pat
kontan. Men noute oblije pran l. Nou pran desizyon pouke lè
nou rive prezidan nou jwenn de kontra ki koute, kite siyen
sou tranzisyon kite pèmèt ke fwontyè terès yo, yo te suveye,
kite monte ototal 220 milyon dola pou dizan, a rezon de 22
milyon dola pa ane pou dizan.

E pou leta ta kapab bay 0.07 centimes sou shak ane resèt
dwanye peyi a. Lè mwen te fè gwo ekspè yo fè kalkul, yo te
jwen ke kontra sa-a pandan dizan, li tap pèmèt moun sayo
fè 1 Milya de dola... Mwen koupe l.

"Mwen konnen ke sa-a, lipa fè byen...

"Mwen te rive jwenn kontra pou konstwi ayewopò Pòtoprens.
Kote leta ayisyen sou tranzisyon ankò, te transfere 43 milyon
dola kòm avans sou konstruksyon ayewopò a. Lè nou mande dosye,
nou wè ke Fonds Monétaire International (FMI) te gentan di ke
Ayiti paka prete avèk todenterè ki plis pase 2 pousan.

"Sa vle di ke, lajan sa sete yon lajan jete. Lè nou mande pou
renmèt kòb la, nou paka jwenn sous konpayi an. Nou te oblije
pran yon fimm avoka entènasyonal. Nou gentan gen pwosè e konpayi
an aksepte renmèt tout lajan an. Jodi a se nan faz sa nou ye la-a.
Nou poko resevwa l. Men nou nan faz kote konpayi an dakò pou l
renmèt leta ayisyen kòb la.

"Gen anpil moun sa deranje yo...

"Kontra kite genyen nan zafè netwayaj kanal nan l'Artibonite.
Pa egzanp yon kanal ki nan zònn Pont Sondé. Moun LaGrange nan
Senkyèm seksyon komunal Saint-Marc kap gade m kap tande m la-a.
Yo konnen sa.

"Lè nou nan epòk gwo lapli kanal sa-a selimenm ki mande anba-a.
Kontra sa-a lè m tande ke, m pat dirije l, m pat gentan wè papye
sa-a limenm. Se 10 milyon dola pou kure kanal sa-a shak ane.
Lè noufè ekspè leta gade ansanm, des ingenieurs-agronomes ki nan
ministè agrikultur, yo te fè dè pwopozisyon, e nou ashte ekipman
pou 2 milyon 100 mil dola. Twa ekipman ki pèmèt ke travay sayo ka
fèt tout tan, pou nou pa peye 10 milyon dola shak ane ankò.

"Depi si mwa ekipman sayo la. Tubulans politik yo fè ke yo
poko ka transpòte pou ale vè l'Artibonite. Kontra kite genyen
pou kure 208 kilomèt kanal Vale l'Artibonite, ke noute fè kuraj
la pandan yon ane. Answit fò nou te peye shak ane anpil kòb...

"Nou pran desizyon, nou di nap rantre nan zafè betonnen yo kounye a.

"Nan lokalite Dezo, nou pran yon desizyon, gen yon uzinn, dayè
uzinn nan li la-a, li ladwann, li nan APN, ke nou kòmande ki
koute anviwon 5 milyon dola. Men uzinn sa-a likab pa peyel se
yon don ke l ye. Kap pèmèt ke menm le nou menm nou pap gentan
fini konstwi kanal yo you kap inisye travay yo. Prezidan kap
vinn apre a, limen lap ka kontinye...

"Kontra sayo ke moun te konn jwenn pou kure kanal shak ane
yo, nou koupe l.

"Si m ta pran pou m di kantite kontra, kantite avantaj ke sistèm
nan lite konn bay ke jodi a nou pran desizyon pou gende moun pa
jwenn yo ankò, lite ka pran nou jounen an...

"mwen tou profite pou m di l, sistèm sa-a, mwen menm di l depi
nan kanpay elektoral nou pwal goumen enfas li a, mwen vle pèp
Ayisyen an konnen jodi an, se yon sistèm ki koute shè anpil. E
mwen vle l konprann san supò pa li, li ap difisil pou nenpòt ki
moun ki monte prezidan jodi a te ka fè fas a sistèm sa-a. Paske l
gen yon kapasite pou l rejenere tèt li.

"A shak moman ki rive nan istwa peyi a, pou sistèm nan, pou n
ka shanje l, li rejenere tèt li. Paske sistèm nan gen gadyen,
sistèm nan gen eritye, men sistèm nan gen viktim tou..."

Sanble prezidan an di "se shak fwa k gen tranzisyon an Ayiti
ekip magouyè kouri siyen vye kontra san bout sayo ak leta pou
fè plis koutay kòb..."

Leta Ayisyen kapab genyen yon bann Bouki tou kap pede siyen
kontra san konprann, san gade, pandan se tan se pwoblèm bidjè
leta ki gen twòp anplwaye pou l peye, epi kòb la pa rive jwenn
populasyon an pou sa ede l soti nan pèlen l pran jis jounen
jodi a.

Transcription de Veritas.